KWALITEIT VAN LED LAMPEN
en het Snel herkennen ervan
Koopjesjagers opgelet – want vooral op de verlichtingsmarkt kan goedkoop duurkoop betekenen. En bij verlichting heeft dit niet alleen betrekking op de portemonnee, maar soms zelfs op de gezondheid en het persoonlijk welzijn! Niet alles wat mooi en helder schijnt op de LED-markt is namelijk goed en ongevaarlijk. Het is al vele malen bewezen hoe belangrijk de kwaliteit van licht is voor ons dagelijks welzijn, onze stemming en onze gezondheid.
HERKENNEN VAN KWALITEIT VAN LED LAMPEN
Wat tot de dagelijkse knowhow van lichtontwerpers en elektriciens behoort, is voor consumenten vaak moeilijk te zien en te begrijpen. De markt wordt overspoeld met led-lampen; het aanbod is vrijwel onbeperkt in zijn variëteit. Maar hoe herken ik als niet-professional de kwaliteitskenmerken van een ledlamp? Een paar tips en basistermen die kunnen helpen bij het kiezen:
1. DE LEVENSDUUR
De levensduur van een led wordt doorgaans door de fabrikant in uren gespecificeerd. Hoogwaardige LED-lampen zijn te herkennen aan een levensduur van 20.000 uur of meer. Er moet echter een onderscheid worden gemaakt tussen filament-leds en de klassieke diodes met SMD-technologie, die meestal een langere levensduur hebben. Ook het aantal inschakelcycli speelt een niet onbelangrijke rol. Een LED-lamp wordt thuis natuurlijk vaker aan- en uitgeschakeld dan in een commercieel gebruikte ruimte, b.v. winkels, operatiekamers, wandelgangen, hallen, enzovoort …
Elk inschakelproces heeft invloed op de levensduur, ook al is dat niet in dezelfde mate als bij conventionele gloeilampen of halogeenlampen met gloeidraad. Serieuze fabrikanten geven dus ook het aantal inschakelcycli aan, mogelijk zelfs de lichtstroomreductie, d.w.z. de afname van het lichtvermogen na het verstrijken van de levensduur. Dit komt omdat het specificeren van de levensduur niet betekent dat de LED gewoon uitgaat, maar eerder wanneer deze nog steeds de minimale hoeveelheid licht afgeeft die wettelijk vereist is. Het verlies aan lichtrendement is in eerste instantie erg klein. Maar als een LED na het verstrijken van de aangegeven uren merkbaar zwakker lijkt, dan is het echt tijd voor vernieuwing. In de regel wordt deze achteruitgang in de loop van de brandtijd steeds duidelijker.
2. DE KLEURWEERGAVE-INDEX ALS KWALITEITSKENMERK
De kleurweergave-index, afgekort CRI, geeft aan hoe goed kleuren worden gereproduceerd in het licht van de betreffende led-lamp. De ideale waarde is 100 en staat voor zonlicht. Hoe dichter de waarde bij 100 ligt, hoe beter de kwaliteit. Deze waarde neemt in de loop van de tijd ook wat af.
Op sommige plaatsen is de CRI zeker een waarde die kan worden verwaarloosd, maar op andere plekken is het des te belangrijker. We willen tenslotte met de juiste haarkleur van de kapper naar huis, nietwaar?
3. FLIKKERING INDEX
De flikkering-index – een waarde die pas sinds kort echt aandacht heeft gekregen en nu steeds belangrijker wordt. Veel goedkope LED-lampen (voornamelijk dimbare!) flikkeren, vaak onzichtbaar voor het blote oog, maar toch merkbaar. Er is een heel eenvoudige methode om erachter te komen of de gekochte lamp flikkert, namelijk de cameramethode. De zogenaamde SVM-waarde, die flikkering evalueert, is nu ook opgenomen in de EU-regelgeving voor LED-lampen. Voor hoogwaardige LED’s moet deze waarde lager zijn dan 0,4. Een andere waarde op het gebied van flikkering is de Pst, die de flikkerintensiteit gedurende 10 minuten aangeeft. Dit moet lager zijn dan 1.
4. HET WARMTEBEHEER
LED’s houden van koeling! De duurzaamheid van een led hangt in grote mate af van de bedrijfs- en omgevingstemperatuur. Inferieure LED-lampen hebben geen goed thermisch beheer, of de fabrikanten hechten er niet veel belang aan, omdat dit extra materialen en extra kosten met zich meebrengt. Als er echter een zogenaamde warmte-ontwikkeling in de LED optreedt omdat er onvoldoende koellichamen of warmtegeleidende platen zijn geïnstalleerd, is voortijdige uitval praktisch voorgeprogrammeerd. Voor LED-lampen moet de bedrijfstemperatuur worden aangegeven. Let er gewoon op, het geeft het temperatuurbereik aan waarbinnen de LED kan worden bediend en zijn volledige levensduur bereikt. Hoe groter dit interval, hoe hoger de kwaliteit van de led.
5. DE KLEURTEMPERATUUR
De kleurtemperatuur moet voor elke locatie en toepassing op de juiste manier worden gekozen. Hier leest u in detail wat dit zijn.
De basisregel is:
<3000 Kelvin: warmwit, gezellig, ontspannend, rustgevend
3300 – 5000 Kelvin: neutraal wit, helder, vriendelijk, uitnodigend
> 5000 Kelvin: daglichtwit, stimulerend, koel, vergelijkbaar met daglicht
Door de techniek om een fluorescerende laag te gebruiken om de lichtkleuren in gloeilampen te produceren, kunnen er bij goedkope lampen grote verschillen in kleurtemperatuur zijn. Materialen van lage kwaliteit, verschillende dichtheid en dikte van deze conversielaag in het filament, of zelfs een te dunne laag, leiden meestal tot een slechte kleurconsistentie!
6. DE ELEKTRONICA BINNENIN
Tot slot: een LED heeft ALTIJD voorschakelelektronica nodig om de wisselstroom van de kabel om te zetten in gelijkstroom.Deze elektronica is het duurste onderdeel van een LED-lamp, dus er kan hier veel verschil in worden gemaakt en er kan veel geld bespaard worden door gebruik te maken van goedkopere materialen. Verkeerd geselecteerde onderdelen en slecht vakmanschap zijn de belangrijkste redenen voor het uitvallen van de elektronica en dus van de LED-lamp.Helaas hebben de consumenten meestal weinig invloed of inzicht in wat er op dit gebied wordt gebruikt, omdat de elektronica niet zichtbaar in de voet van de meeste ledlampen zit.
DIE ALTIJD IS:
LED lampen van hoge kwaliteit kosten op het eerste gezicht misschien veel, maar ze betalen zichzelf zeer snel terug. Efficiënt, energiebesparend en met een lange levensduur zijn zij gewoon het beste wat de verlichtingsmarkt momenteel te bieden heeft. Een investering in de toekomst, zowel in de commerciële als in de particuliere sector! En niet te vergeten het milieuaspect, goede LED lampen bevatten geen giftige stoffen zoals kwik, ze zijn recycleerbaar en de lange levenscyclus resulteert in een zeer goede ecologische balans. Als dan, zoals bij SEGULA, aandacht wordt besteed aan een grondstofvriendelijke en schone productie, doet u niet alleen uw portemonnee iets goeds, maar ook uw gezondheid EN het milieu!
