Over de uitvinding van de gloeilamp – en wie was hiervan de echt uitvinder.
DE GLOEILAMP
Wat zouden we vandaag doen zonder kunstlicht? Waarschijnlijk tasten in het duister – letterlijk. Kunstlicht is overal, het omringt onze dag en vooral nacht. We zetten het heel vaak gewoon aan zonder erover na te denken. Gelukkig hoeven we dat dankzij de uitvinding van de gloeilamp niet meer te doen!
MAAR WIE HEEFT HET UITGEVONDEN?
Niet de Zwitsers! Als je het vandaag vraagt, zou de meerderheid van de mensen zeggen: “Tuurlijk! Edison heeft het gedaan!” Maar in principe klopt dit niet helemaal. Het is dankzij Edison en zijn bedrijf General Electric dat we allemaal deze uitvinding kunnen gebruiken. Want hij ontwikkelde de bestaande technologie van de gloeilamp zodanig dat deze voor iedereen commercieel en bruikbaar werd.
WAT IS ER EERDER GEBEURD?
Al in 1802 legde de Engelse chemicus Sir Humphry Davy de eerste steen voor de moderne gloeilamp. Hij verbond twee koolstoffilamenten met elkaar en produceerde zo de eerste booglamp.
In 1840 gebruikte Warren de la Rue de vondsten van Davy en plaatste hij platina draden onder een glazen koepel. Dit werkte goed, maar deze lamp was veel te duur voor algemeen gebruik vanwege het gebruikte platina.
Het onderzoek ging dus verder en uiteindelijk was het James Prescott Joule die voor het eerst tot een resultaat kwam met elektrische stroom en elektrische weerstanden. Als er stroom door een geleider met een hoge weerstand stroomt, genereert deze thermische energie en ook lichtemissie.
Na deze doorbraak was het nu zaak om een materiaal te vinden dat rendabel was, een lange levensduur had en vooral praktisch bruikbaar was in een gloeilamp.
In 1840 kon Joseph Wilson Swan, een Engelse arts en chemicus, de eerste praktische en algemeen bruikbare gloeilamp presenteren. Met een gecarboniseerde papieren geleider in een gedeeltelijk vacuüm. Hij was de eerste die dit gepatenteerd kreeg in 1860.
Maar de struikelblokken waren nog steeds: veel warmte, weinig licht en een korte levensduur.
En hier komt Thomas Alva Edison in beeld. In 1880 gebruikt hij de voorkennis en bouwt hij de eerste gloeilamp met een Japanse bamboedraad. Deze brandt al 1200 uur en brengt eindelijk elektrisch licht in het leven van “normale” burgers. Dit is waarschijnlijk de reden waarom Edison wordt beschouwd als de “vader van de gloeilamp”.
Uiteindelijk, in 1906, patenteerde Edison met General Electric de eerste technologie met de wolfraam gloeidraad.
De ontwikkeling heeft niet stilgestaan, veranderingen en verbeteringen zijn en blijven doorgevoerd. In 1991 slaagde Philips erin een gloeilamp uit te vinden op basis van het principe van magnetische inductie, die een verbazingwekkende levensduur van 60.000 uur heeft.
De geschiedenis van de uitvinding van de moderne LED is net zo spannend en gevarieerd.
WATT’son zal het ons in het volgende artikel vertellen.
Wie de “look” van de oude gloeilamp mist – in de SEGULA Portfolio vindt u producten die er net zo uitzien als de oude gloeilamp!
An
Ik heb een foutje gevonden, Warren de la rue heeft niet in 1820 maar 1840 de gloeilamp uitgevonden (met platinum). Dat zou trouwens niet eens mogelijk zijn want, hij was toen vijf jaar oud.
Dagmar Heltmann
Bedankt dat je me erop wees, het was inderdaad een tikfout. Aandachtige lezers zijn een plezier voor ons! Dank je wel.
YTCat123
Ik verveelde me de tering dus ik besloot eventjes random op te zoeken wie de gloeilamp heeft uitgevonden omdat ik daar ineens aan dacht. Het heeft wel geholpen, want ik heb nu iets nieuws geleerd!
Bedankt voor dit artikel 🙂
K. Wielzen
Lewis Latimer, een van de eerste Afrikaans-Amerikaanse uitvinders die bekendheid kreeg, speelde een belangrijke rol bij veel moderne innovaties, zoals bij de ontwikkeling van de gloeilamp. Latimer maakte de koolstof gloeidraad van Edison nog duurzamer door deze in karton te verpakken.
Thieu
Lees net in het Brabants Dagblad (zat.20/8-’22) een artikeltje waarin een in NY wonende Duitser, Heinrich Göbel, in 1853 de eerste zou zijn die een door hem gemaakte el. Booglamp liet branden.
Zoals zo vaak is er niet één uitvinder, maar waren er meerdere mensen bezig met hetzelfde idee.